Zaburzenia połykania (dysfagia) dotykają ponad połowę pacjentów na oddziałach neurologicznych. Mogą pojawić się w przebiegu udaru, urazu czaszkowo – mózgowego, po operacji neurochirurgicznej. Często towarzyszą chorobom postępującym, takim jak stwardnienie rozsiane (SM), stwardnienie boczne zanikowe (SLA), choroba Parkinsona czy otępienia.
Zaburzenia połykania dają dość charakterystyczne objawy. Wśród nich najczęściej obserwujemy:
- krztuszenie się płynem lub pokarmem stałym
- pokasływanie i odchrząkiwanie w czasie jedzenia/ picia
- zaleganie pokarmu w jamie ustnej
- trudności w przełknięciu (konieczność popijania)
- nadmierne ślinienie lub wypadanie pokarmu z ust
- wydłużenie czasu niezbędnego do zjedzenia posiłku
Zaburzenia połykania stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta oraz znacząco obniżają jego jakość.
Nieleczona dysfagia neurogenna, przy utrzymaniu karmienia drogą doustną, może prowadzić do niedożywienia, odwodnienia, zachłystowego zapalenia płuc i zgonu. W ciężkich przypadkach pacjenci karmieni są więc do PEGa, w lżejszych włączana jest dieta miksowana. Oba rozwiązania nie eliminują jednak samych trudności, a jedynie pozwalają je ominąć. Dlatego warto sięgnąć po pomoc, zwłaszcza, że terapia logopedyczna dysfagii przynosi zazwyczaj widoczną poprawę funkcjonowania chorego. Oddziaływania terapeutyczne nastawione są na usprawnianie procesu połykania (w perspektywie mamy powrót do normy) oraz nauczenie chorego strategii kompensacyjnych, dla zabezpieczenia połykania na „tu i teraz”. Rzetelnie prowadzona terapia pozwala na rozszerzenie diety, rezygnację z miksowanych posiłków, a także (często) na usunięcie rurki tracheostomijnej oraz sondy nosowo – żołądkowej/PEGa.